Sztokholmskie piątki: najpiękniejsze kościoły

Gdy zapytałam, o czym związanym ze Szwecją chcielibyście poczytać na moim blogu, niemal jednogłośnie odpowiedzieliście, że chcielibyście poznać mój Sztokholm. Gdzie lubię zaglądać, co mi się tu najbardziej podoba, co uważam za zdecydowanie warte odwiedzenia... W efekcie rozpoczynam serię zatytułowaną Sztokholmskie Piątki. Raz w miesiącu (w piątek, a jak) będę Wam przedstawiała pięć miejsc, wydarzeń, atrakcji - wszystko wprost ze Sztokholmu. Za każdym razem będzie to mój własny ranking TOP5, więc nie dziwcie się, że nie zawsze będzie on pokrywał się z tym, co znajdziecie w przewodnikach.

A na pierwszy ogień pójdą... kościoły. Po pierwsze dlatego, że je uwielbiam - zwiedzanie kościołów to wspaniała lekcja historii, ale też szansa na podziwianie cudów architektury i przepięknych dekoracji. Nie od dziś wiadomo, że mało co na tym świecie pochłaniało tyle pieniędzy co wojny i religie. A dawne kościoły po dziś dzień są świadectwem bogactwa tych drugich. Przewodniki skupiają się na znajdującej się przy zamku katedrze oraz Riddarholmskyrkan z królewskimi grobowcami... a często nie wspominają nawet o innych perełkach sprzed wieków. Zatem ja Was dzisiaj zabiorę do 5 najpiękniejszych kościołów w Sztokholmie i mam nadzieję, że choć część z nich znajdzie się na Waszej liście to see podczas wizyty w szwedzkiej stolicy :).

5. KOŚCIÓŁ OSKARA (Oscarskyrkan)

Ta świątynia ewangelicko-luterańska liczy sobie tylko nieco ponad 100 lat, bo konsekrowano ją w 1903 roku. Jak wiele kościołów z tego okresu, ten też został wzniesiony w stylu neogotyckim - strzelista budowla z pięknymi witrażami i charakterystycznymi sklepieniami. Dopiero wystrój wnętrza pozwala nam się przekonać, że całość nie może liczyć sobie zbyt wiele lat. Osobiście jednak polecam zwrócić szczególną uwagę na witraże - dzieło artysty Emanuela Vigelanda. Jeśli kiedykolwiek byliście w Oslo, to nazwisko jest Wam na pewno bardzo dobrze znane. Emanuel był bowiem młodszym bratem Gustava Vigelanda, jednego z najwybitniejszych norweskich rzeźbiarzy (kojarzycie Park Vigelanda?). Jak to często bywa w Szwecji - kościół otrzymał swoją nazwę nie po świętym patronie, ale po władcy panującym w okresie, gdy świątynię budowano: królu Oskarze II.

Oscarskyrkan
Godziny otwarcia: codziennie 10-17
Adres: Narvavägen 6, Sztokholm
Strona: www.oscarsforsamling.se

4. KATEDRA ŚW. ERYKA (Sankt Eriks katolska domkyrka)

Zajęło mi trzy lata, zanim się zorientowałam, że poza protestancką Sztokholm ma też katedrę katolicką... Nie wiem, czy w ogóle powinnam się do tego przyznawać? ;)
Kościół p.w. św. Eryka (który swoją drogą też był szwedzkim królem, tylko parę wieków wcześniej) wybudowano w latach 1890-92 w miejscu poprzedniej kaplicy p.w. tego samego świętego. Jednak obecny wygląd katedra zawdzięcza głównie przebudowie z roku 1983 - była ona konieczna ze względu na wzrastającą liczbę katolików w Sztokholmie. W ramach tej przebudowy właściwie dobudowano część kościoła - oddzielne pomieszczenie w miejscu tradycyjnego prezbiterium. Wygląda to nieco jak jakaś dziwna kaplica, na doczepkę do skądinąd pięknego kościoła... ale efekt końcowy i tak przypadł mi do gustu :)
Obecnie w katedrze odbywają się msze w różnych językach, w tym też po polsku (w niedziele o 17).

Katolska domkyrka
Adres: Folkungagatan 46, Sztokholm
Strona: www.katolskadomkyrkan.se

3. KATEDRA ŚW. MIKOŁAJA (Storkyrkan)

Z katedry katolickiej przenieśmy się do tej dla Szwedów ważniejszej - protestanckiej. Storkyrkan to jeden z głównych zabytków Sztokholmu, o którym na pewno słyszeliście, ale w niczym mi to nie przeszkadza, by umieścić go na mojej liście. Bo sztokholmska katedra jest po prostu przepiękna. To jeden z najstarszych kościołów w szwedzkiej stolicy i - pomimo kilku koniecznych renowacji - w środku wciąż możemy zobaczyć wiele cudów sprzed wieków. Największym jest zdecydowanie drewniana figura przedstawiająca św. Jerzego ze smokiem oraz XVII-wieczna kopia obrazu Vädersolstavlan. Ze względu na dogodne położenie (katedra znajduje się tuż obok Zamku Królewskiego), w kościele odbywa się wiele uroczystości z udziałem rodziny królewskiej. Choć ostatnim koronowanym w katedrze królem był Oskar II w 1873 r., to z nowszych wydarzeń - to właśnie tutaj odbył się ślub księżniczki Wiktorii siedem lat temu.
Oczywiście katedra nie zawsze była kościołem luterańskim - zmiana nastąpiła dopiero w 1527 r. Obecnie na czele diecezji sztokholmskiej stoi biskup Eva Brunne, z której Szwedzi są bardzo dumni... w końcu mało który kraj może pochwalić się kobietą-biskupem, na dodatek będącą w homoseksualnym związku partnerskim ;). Ot, Szwecja.

Storkyrkan
Godziny otwarcia: 9-18 (czerwiec-sierpień) / 9-17 (maj i wrzesień) / 9-16 (październik-kwiecień)
Bilet wstępu: 60 koron
Adres: Stortorget 1, Sztokholm
Strona: www.svenskakyrkan.se/stockholmsdomkyrkoforsamling/visitors

2. KOŚCIÓŁ NA BROMMIE (Bromma kyrka)

Jeden z najciekawszych i najstarszych budynków w Sztokholmie rzadko się pojawia w przewodnikach po mieście... czego kompletnie nie rozumiem. Świątynię zbudowano w drugiej połowie XI wieku i - jak to często w tamtych czasach bywało - pełniła ona funkcje nie tylko religijne, ale też obronne. W efekcie kościół charakteryzuje się niewielkim rozmiarem i bardzo grubymi ścianami. Jednak to, co zachwyca najbardziej, to przepiękne, XV-wieczne freski przedstawiające sceny biblijne, wykonane przez Alberta Malarza lub jego ucznia. Jakby tego było mało, w Bromma kyrka znajdziemy też ambonę i ołtarz z XVII wieku - efekt zmian, które w kościele wprowadzał ksiądz Johannes Vultejus.
Kościół na Brommie to jeden z mniej oczywistych zabytków Sztokholmu, ale zdecydowanie wart uwagi!

Bromma kyrka
Godziny otwarcia: niedziele 14:30-16:00
Adres: Gliavägen 100, Bromma, Sztokholm
Strona: www.svenskakyrkan.se/bromma/bromma-kyrka

1. KOŚCIÓŁ NIEMIECKI (Tyska kyrkan)

Mój zdecydowany numer jeden to kościół niemiecki, znajdujący się na starówce. Jego wieża góruje nad Gamla Stan i jestem pewna, że musieliście zwrócić na nią uwagę. Ale czy byliście w środku? :)
Kościół niemiecki p.w. św. Gertrudy wybudowano w latach 1638-42 na miejscu poprzedniego, pochodzącego z XVI wieku. A dlaczego niemiecki? Cóż, dzięki rozwojowi Hanzy w Sztokholmie osiedliło się wielu kupców niemieckich, którzy najpierw mieli swoją kaplicę... a z biegiem lat potrzebowali też kościoła. No i mieli całkiem sporo pieniędzy, a to przecież też się liczy ;).

Kościół niemiecki jest tak bogato zdobiony, że musi wywoływać wrażenie. Całość zbudowano w stylu łączącym renesans z gotykiem - wyszło bardzo ciekawe połączenie. Świątynię podtrzymują wapienne filary, a podłogę ozdobiono marmurowymi płytami. Autorstwo bogato zdobionego ołtarza przypisuje się architektowi kościoła, Jacobowi Kristlerowi - podobnie jak cudną ambonę wykonaną z hebanu i alabastru. Ponadto ja uwielbiam witraże, a tymi kościół niemiecki zdecydowanie może się szczycić - są piękne i bardzo szczegółowo wykonane. Tyska kyrkan nie jest duży, ale cudów w środku jest mnóstwo :).

Tyska kyrkan:
Godziny otwarcia: codziennie 11-15 (maj-czerwiec), codziennie 10:30-16:30 (lipiec-sierpień), środy, piątki i soboty 11-15 (wrzesień-kwiecień)
Adres: Svartmangatan 16, Sztokholm
Strona: www.svenskakyrkan.se/deutschegemeinde

A Wam który kościół podoba się najbardziej? ;)